Wat is Tadelakt en hoe doe je het

Tadelakt – een eeuwenoude kalkpleistertechniek uit Marokko

Kalkpleister, en in het bijzonder kalkglanspleistertechnieken, winnen de laatste jaren sterk aan populariteit. Toch zijn deze technieken verre van nieuw: ze zijn moderne varianten van traditionele pleisters die al duizenden jaren worden toegepast. Een prachtig voorbeeld hiervan is Tadelakt, een kalkpleistertechniek die ongeveer 2000 jaar geleden in Marokko is ontstaan en daar nog altijd een belangrijke rol speelt in de architectuur.

Tadelakt als waterdichte afwerking

Oorspronkelijk werd Tadelakt gebruikt om waterreservoirs af te dichten. Later vond het zijn weg naar hammams, moskeeën en paleizen, niet alleen vanwege zijn duurzaamheid en hygiënische eigenschappen, maar ook vanwege het prachtige, glanzende en fluweelzachte uiterlijk. In Marokko wordt Tadelakt toegepast op binnen- en buitenmuren, vloeren, badkuipen, douches, wastafels, meubels en nog veel meer.

De originele Tadelakt kalkmortel

De kalksteen waarvan de door ons geselecteerde tadelakt wordt gemaakt komt uit de streek rond Marrakech. Door zijn geologische formatie heeft de kalksteen in deze streek een bijzondere samenstelling die het tadelakt pleisterwerk dat ervan wordt gemaakt zijn karakteristieke oppervlak geeft.

Na het branden en blussen ontstaat een zeer dichte kalk met een hoge slagvastheid en waterbestendigheid. De Marokkaanse Tadelaktmortel bestaat voor ongeveer 95% uit gebrande kalksteen, aangevuld met natuurlijke componenten als zand, klei en as die tijdens het brandproces ontstaan. Afhankelijk van dit proces varieert de natuurlijke kleur van beige tot grijs. Door natuurlijke pigmenten toe te voegen, kunnen allerlei tinten worden bereikt.

De rol van zwarte zeep

Een essentieel onderdeel van het Tadelakt-proces is de polijstzeep, gemaakt van olie van zwarte olijven. Deze “savon noir” of zwarte zeep geeft Tadelakt zijn karakteristieke glans en zorgt bovendien voor een chemische reactie met de kalk in de pleister, waardoor een waterafstotende (hydrofobe) laag ontstaat. Dit maakt Tadelakt zo geschikt voor vochtige ruimtes.

Traditioneel gereedschap: van houten spaan tot polijststeen

Tadelakt wordt traditioneel aangebracht met een houten cederhouten spaan. Dit gereedschap onttrekt vocht aan de pleister en helpt zo om het oppervlak te egaliseren en een fijn kalkslib naar voren te brengen — essentieel voor het glanseffect. Tegenwoordig wordt vaak ook gebruikgemaakt van flexibele kunststof spanen, vooral voor hoeken en randen. Let op: kunststof spanen onttrekken geen vocht, wat bij onjuist gebruik kan leiden tot blaasvorming.

Naast een kwast is een spray flacon zeer geschikt voor het opbrengen van de olijfoliezeep. Daarna komt de polijststeen in beeld. Vaak gemaakt van halfedelstenen zoals agaat of tijgeroog. Hoe harder de steen, hoe beter het resultaat. Onze stenen worden in een atelier met de hand geslepen en hebben een licht gebogen vorm voor optimaal gebruiksgemak.

Geschikte ondergronden voor Tadelakt

Traditioneel wordt Tadelakt aangebracht op een klei-ondergrond, vanwege de vochtregulerende werking. Maar ook ruwe, alkalische ondergronden zoals kalkpleisters, cementgebonden pleisters of beton zijn geschikt. Gipsplaten of gasbeton kunnen ook, mits voorzien van een geschikte hechtprimer. Onze natuurlijke tegellijm op putkalkbasis, aangebracht met een getande spaan, biedt hier uitstekende hechting. Houten platen of plaatmateriaal zijn ongeschikt. Het aanbrengen van onze natuurlijke tegellijm op putkalk basis met een getande spaan is voor dit doel zeer succesvol gebleken. Ondergronden zoals hout en plaatmateriaal zijn ongeschikt.

Tadelakt aanbrengen

adelakt wordt in poedervorm geleverd en moet enkele uren tot een nacht weken in water. Vervolgens wordt het goed geroerd tot een romige massa. Voor gebruik de ondergrond altijd bevochtigen om te snelle droging te voorkomen en een goede hechting te garanderen.

De pleister wordt in een laag van ca. 5 tot 6 mm aangebracht met een spaan (hout of kunststof) en vervolgens gladgestreken met een wrijfplank, spaan en polijststeen. Hoeken worden idealiter afgerond met een radius van 2 tot 3 cm — Tadelakt is gevoelig voor stoten, ook na uitharding. De pleister moet daarna 24 uur rusten zonder volledig uit te drogen. Bevochtiging met een spuitfles of afdekken met folie voorkomt uitdroging.

Polijsten voor glans en waterdichtheid

Na de rustperiode, wanneer het oppervlak niet meer vlekt maar nog wel licht vochtig is, kan het polijsten beginnen. Met een oplossing van water en zwarte zeep wordt het oppervlak bevochtigd en vervolgens gepolijst met een steen in cirkelvormige bewegingen. Dit proces wordt drie tot vier keer herhaald, met steeds iets meer druk. Hoe vaker er gepolijst wordt, hoe beter de waterdichtheid. Voor natte ruimtes als badkamers of douches is vijf tot zes keer polijsten aan te raden. Na een week kan Tadelakt in natte toepassingen worden gebruikt; voor vloeren geldt een wachttijd van minimaal 30 dagen (liefst zonder schoenen).

Tadelakt: karaktervol vakwerk

Het maken van Tadelakt is arbeidsintensief — een ervaren ambachtsman produceert zo’n 4 à 5 vierkante meter per dag. Het resultaat is een levendig oppervlak met een zachte glans, lichte golving en fijne haarscheurtjes: kenmerken die Tadelakt zijn unieke charme geven. Patronen en randen kunnen in het natte pleister worden gekrast, en meerkleurig werk is goed mogelijk. Laat je fantasie de vrije loop!

Ook voor de doe-het-zelver is het werken met Tadelakt een bijzondere ervaring. Het ambachtelijke proces van mengen, aanbrengen, polijsten en zeepbehandelen brengt je in direct contact met het materiaal. Het is intensief, maar tegelijk meditatief werk, waarbij je stap voor stap ziet hoe een levendig, glanzend oppervlak ontstaat dat geen twee keer hetzelfde is. Met wat geduld en aandacht creëer je een duurzaam, uniek resultaat met karakter.

#welovekalk #easytadelakt #tadelakt

Veelgestelde vragen over tadelakt (FAQ)

1. Kan ik Tadelakt zelf toepassen als beginner?
Ja, begin op een proefwandje of samplebord. Oefen de techniek en timing eerst in klein formaat om de techniek onder de knie te krijgen. Download het 6 fasen stappenplan: Zelf aan de slag met Tadelakt

2. Welk gereedschap is écht onmisbaar?
Taloche (cederhout), wrijfplank, spuitfles of spons, Savin Noir, polijststeen en basis beschermingsmiddelen (masker, handschoenen).

3. Kan ik andere zeep gebruiken dan ‘savon noir’?
Gebruik alleen pure olijf- of lijnoliezeep zonder synthetische toevoegingen voor de juiste reactie met kalk.

4. Hoe lang wachten tussen de lagen?
Idealiter nat-in-nat. Anders 12–24 uur tussen eerste en tweede laag; voor polijsten wacht je eveneens 12–24 uur tot het oppervlak niet meer vlekt.

5. Hoe onderhoud ik Tadelakt?
Periodiek bevochtigen met verdunde zwarte zeep (savon noir) en licht naschuren met een galet houdt de hydrofobe laag intact en verlengt de levensduur 

Wat heb je nodig?